Με σταθερά ανοδική πορεία τα τελευταία χρόνια και δυνατή παρουσία στο εξωτερικό, ο Χρήστος Παπαδάκης, μίλησε στο HeartbeatInk Tattoo Magazine για την δεδομένη λατρεία του για το Old School tattoo, τη θεματολογία και τη διαχρονικότητα του είδους, το κόκκινο second outline που τον χαρακτηρίζει, το πως κατέληξε να γίνει tattoo artist, τις επιρροές, τα ερεθίσματα που λαμβάνει από το περιβάλλον και το μέλλον του tattoo.
Φωτογραφίες & συνέντευξη: Ινώ Μέη.
Πόσα χρόνια ασχολείσαι με το tattoo; Τι έκανες πριν;
Με το tattoo ασχολούμαι επαγγελματικά από το 2010. Το 2003 ξεκίνησα να σπουδάζω στο ΤΕΙ Πειραιά, στο τμήμα Αυτοματισμού και παράλληλα ξεκίνησα να δουλεύω σ’ ένα μαγαζί με αντρικά ρούχα ως πωλητής έως και το 2007, όπου σταμάτησα, για να παρουσιαστώ στον στρατό. Μετά το στρατό, δούλεψα ως πωλητής σε μια εταιρία με εξοπλισμό καταστημάτων και παράλληλα δούλευα ως παρκαδόρος σε bar-restaurant.
Τι ήταν αυτό που σε «τράβηξε» στο tattooing;
Όταν ήμουν μικρός, περίπου επτά με οκτώ χρονών, κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών, είδα μια οικογενειακή φίλη στην παραλία, με μια πεταλούδα ζωγραφισμένη στην ωμοπλάτη. Μου κίνησε έντονα το ενδιαφέρον, το γεγονός ότι μπορούσε κάποιος να έχει ζωγραφισμένο το δέρμα του μόνιμα, χωρίς να σβήνει. Γυρνώντας από τις διακοπές, παρατήρησα στο μπράτσο ενός γείτονα, που ήταν ναυτικός, ένα pin-up girl. Σε τόσο μικρό διάστημα δηλαδή, έτυχε να δω δυο διαφορετικούς ανθρώπους, να έχουν στολίσει το δέρμα τους με tattoo. Μου φάνηκε ιδιαίτερα «εκπληκτικό», γιατί ήμουν στην ηλικία που ανακαλύπτεις τον κόσμο. Εδώ πρέπει να αναφέρω, ότι η μητέρα μου είναι ζωγράφος, οπότε λόγω βιωμάτων, μου άρεσε να ζωγραφίζω από πολύ μικρή ηλικία και η ζωγραφική σε κάθε μορφή της, μου τραβούσε το ενδιαφέρον.
Μεγαλώνοντας, συνειδητοποίησα ότι αυτό που με τράβηξε στο tattoo, ήταν η φύση καθαυτή της συγκεκριμένης «περίεργης» μεθόδου έκφρασης της τέχνης. Στην εφηβεία μου, στα τέλη της δεκαετίας του ’90, άρχισα να ασχολούμαι με το graffiti και παράλληλα να σχεδιάζω σχέδια για tattoo. Τότε, ήταν της μόδας τα tribal και τα κλασσικά αμερικάνικα σχέδια. Σχεδίαζα συνέχεια στον ελεύθερο μου χρόνο, αλλά ακόμα και στις ώρες του μαθήματος.
Πως ξεκίνησες; Ήσουν μαθητευόμενος κάποιου άλλου tattoo artist;
Από το 1998 έως και το 2010 ήμουν ενεργός graffiti artist και παράλληλα φιλοτεχνούσα κάποιους καμβάδες, χρησιμοποιώντας ακρυλικά, παστέλ, spray ή και όλα μαζί. Το 2009 ήθελα να δοκιμάσω ένα άλλο μέσο ζωγραφικής, καθαρά από περιέργεια και πειραματισμό. Σε μια συζήτηση που είχα με έναν φίλο - καλλιτέχνης κι αυτός - περί νέων μέσων ζωγραφικής, μου πρότεινε να δοκιμάσω να κάνω tattoo. «Εύκολο είναι», μου είπε. Πόσο λάθος έκανε... Θυμάμαι χαρακτηριστικά, να μου το εξηγεί ως εξής: κολλάς την στάμπα και απλά «βαράς» ό,τι βλέπεις. Επειδή, τότε είχα ήδη tattoo επάνω μου και είχα παρακολουθήσει τη διαδικασία, μου φάνηκε λογικό όπως μου το περιέγραψε - πόσο λάθος είχα - και σκέφτηκα, γιατί όχι;
Λόγω του ότι έκανα δυο δουλειές τότε, είχα την οικονομική άνεση για να εξοπλιστώ με καλά μηχανήματα. Ενώ λόγω του διαδικτύου, μου ήταν σχετικά εύκολο να κάνω την έρευνά μου, για το τι πρέπει να αγοράσω και τι όχι.
Προμηθεύτηκα λοιπόν ό,τι εξοπλισμό χρειαζόμουν, παρακολούθησα βίντεο στο YouTube, παρήγγειλα DVD εκμάθησης tattoo και κάλεσα κι ένα φίλο μου στο σπίτι, για να του «βαρέσω» ένα αστέρι 6 x 6 cm. Θυμάμαι μου είχε παρει αρκετές ώρες... Παρεμπιπτόντως, ήταν καλό το αποτέλεσμα, καθώς το εν λόγω tattoo, στέκεται ακόμα και σήμερα. Έπειτα, αυτός ο φίλος έφερε κι άλλο ένα φίλο και έπειτα ο φίλος του φίλου έφερε κάποιον άλλο φίλο του και ξαφνικά βρέθηκα να βαράω tattoo στο σπίτι μου. Σε καμία περίπτωση, δεν ήταν στο πλάνο τότε, ότι αυτό θα είναι το επαγγελματικό μου μέλλον. Γι’ αυτό κι όταν με ρωτάνε, απαντώ ότι «το tattoo με διάλεξε και όχι εγώ αυτό».
Ασχολήθηκες και με άλλα στυλ tattoo, πριν καταλήξεις στο Old School;
Το Old School είναι πιο κοντά στην αισθητική μου. Είναι αυτό που μου αρέσει να βλέπω στον κόσμο κι αυτό που μου αρέσει να έχω επάνω μου. Έτσι, αναπόφευκτα, είναι το στυλ που ξεκίνησα να βαράω κι αυτό που μου αρέσει να κάνω σε άλλους. Σε αυτό ειδικεύομαι και θεωρώ ότι είναι αυτό που μπορώ να δώσω τον καλύτερο εαυτό μου.
Ωστόσο, ένας σωστός επαγγελματίας πρέπει να μπορεί να κάνει τα πάντα και να τα κάνει καλά. Κάθε φορά που κάνω tattoo, δίνω το 100% του εαυτού μου και «διασκεδάζω» κάθε σχέδιο που «χτυπάω», είτε είναι κάτι μικρό και απλό, όπως ένα μονόγραμμα στον καρπό, είτε είναι κάτι μεγαλύτερο και πιο απαιτητικό, όπως ένας αετός που παλεύει με ένα φίδι (σ.σ. Classic theme: Battle Royal) και επεκτείνεται σε όλο το στέρνο.
Τι αγαπάς περισσότερο στο Old School;
Η διαχρονικότητά του, είναι το στοιχείο που αγαπώ. Για παράδειγμα, το ίδιο σχέδιο χελιδόνι που «χτυπούσαν» το 1920, «βαράω» κι εγώ σήμερα. Είναι το ίδιο σχέδιο και εξακολουθεί να παραμένει μοντέρνο και σύγχρονο.
Επίσης λατρεύω το πως τα Old School tattoos «κρατάνε» στο χρόνο. Παραμένουν ατόφια και έντονα για όσα χρόνια κι αν περάσουν και πάντα φαίνονται όμορφα.
Αγαπάω την απλότητα τους, το ότι δυο γραμμές και δυο χρώματα «λένε» τόσα πολλά! Δεν συναντάς αυτό το γνώρισμα σε άλλο είδος tattoo ή σε άλλου είδους τέχνη.
Θεωρείς ότι η θεματολογία του, κάποιες φορές, μπορεί να σε περιορίζει καλλιτεχνικά;
Η θεματολογία προσπαθώ να μην με περιορίζει, αλλά αντιθέτως να με κάνει να θέλω να δώσω το κάτι παραπάνω, όταν μου ζητάνε πιο απαιτητικά θέματα και χρειάζεται να βγω έξω από το «κουτί».
Παρ’ όλο που κάνω κλασσικά σχέδια κατά βάση, έχω πολλούς πελάτες που μου ζητάνε πολλά σχέδια πέρα από την κλασσική θεματολογία του Αμερικάνικου τατουάζ και πολλές φορές τα θέματα είναι πιο σουρεάλ, εκτελεσμένα φυσικά στο oldschool στυλ. Για παράδειγμα, ένα από τα αγαπημένα μου tattoo είναι το πορτραίτο του Νίτσε, στολισμένο με ένα oldschool τριαντάφυλλο, να κοιτάει την μαύρη αντανάκλαση του σε έναν καθρέπτη, έχοντας μια τρύπα στο κούτελο από την οποία βγαίνει μια παράδοξη σκάλα. Τέτοιο θέμα εκ των πραγμάτων δεν υπάρχει στο κλασικό oldschool tattoo, αλλά το αποτέλεσμα δείχνει ότι στην τέχνη δεν πρέπει να περιορίζεσαι σε κανόνες.
Σε αρκετά tattoos σου χρησιμοποιείς χαρακτηριστικά, ένα κόκκινο περίγραμμα, γιατί;
Αυτό είναι απόρροια του graffiti, το λεγόμενο second outline που το χρησιμοποιώ πάντα στα graffiti μου και το μετέφερα και στα tattoo μου. Δουλεύει πολύ καλά και είναι χαρακτηριστικό του στυλ μου δίνοντας και μια ταυτότητα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, που κάποιος θα κάνει random browsing σε tattoos, βλέποντας το red outline, αμέσως θα σκεφτεί ότι είναι δικό μου tattoo.
Ποιες είναι οι επιρροές σου;
Μου αρέσει να παρατηρώ το περιβάλλον. Πάντα στέκομαι και παρατηρώ εικόνες, τα δέντρα, τα νερά στην άκρη του πεζοδρομίου, τον ουρανό, το ηλιοβασίλεμα, τα αυτοκίνητα, τα πρόσωπα των ανθρώπων, τις εκφράσεις τους… Κοιτάω τις εικόνες και μαθαίνω από αυτές και προσπαθώ να πάρω ό,τι μπορώ το οποίο να δύναμαι να το χρησιμοποιήσω στα tattoo μου. Σε δεύτερη φάση, έρχονται τα έργα τέχνης, οι πίνακες, οι διαφημίσεις και τα καρτ-ποστάλ από περασμένες δεκαετίες, κυρίως αμερικανικής προέλευσης, όπου τότε η τέχνη στην διαφήμιση ήταν το Α και το Ω, ακόμα και τον πόλεμο τότε τον διαφήμιζαν με έργα τέχνης. Και τέλος από άλλους tattoo artists που θαυμάζω.
Από ποιους tattoo artists έχεις επηρεαστεί;
Έχω επηρεαστεί πολύ από τους ιστορικούς tattoo artists: Sailor Jerry, Bert Grimm, Amund Dietzel, Lyle Tuttle, Don Ed Hardy, George Burchett κ.ά., καθώς και από πιο σύγχρονους όπως οι Bill Loika, Daniel Sawyer κ.ά..
Προτιμάς να κάνεις μικρά ή μεγάλα κομμάτια;
Προτιμώ πάντα να κάνω κομμάτια που τελειώνουν σε ένα ραντεβού. Αυτό άλλωστε είναι και η φιλοσοφία του είδους που υπηρετώ. Το oldschool το έκαναν κυρίως ναύτες και κόσμος που ταξίδευε συχνά, δεν μπορείς να ταξιδεύεις τον κόσμο και να αφήνεις πίσω «υποχρεώσεις». Επισκέπτεσαι ένα καινούργιο μέρος, παίρνεις το «σουβενίρ» σου και φεύγεις. Αυτό είναι το oldschool.
Κάνεις tattoo περισσότερο σε Έλληνες ή ξένους;
Λόγω του ότι έχω μοιράσει τον χρόνο μου στο tattoo studio μου στην Ελλάδα, αλλά και στα ταξίδια μου στο εξωτερικό, καταλήγω να «χτυπάω» περισσότερο σε ξένους, μιας και πέρα από τους πελάτες που έχω στο εξωτερικό, είναι και πάρα πολλοί αυτοί που ταξιδεύουν από το εξωτερικό στην Ελλάδα, για να τους κάνω tattoo.
Πιστεύεις ότι η δουλειά σου είναι πιο αναγνωρισμένη στο εξωτερικό σε σχέση με την Ελλάδα;
Ναι, το πιστεύω. Το καταλαβαίνω από τα ταξίδια που κάνω, το ποσό εύκολα κλείνω ραντεβού, από τα κομμάτια που μου ζητάνε, από τα μηνύματα εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Η τεχνολογία το επιβεβαιώνει. Κοιτώντας τα analytics από τις σελίδες μου, παρατηρώ ότι η πλειοψηφία των επισκεπτών είναι από το εξωτερικό ή ακόμα κοιτώντας το follower count μου, βλέπω ότι ένα ποσοστό της τάξης του 75% είναι από εξωτερικό.
Τι απολαμβάνεις περισσότερο στη δουλειά σου;
Την ώρα που πληρώνομαι (σ.σ. γελάει)! Απολαμβάνω την κάθε στιγμή: από την ώρα που ξεκινάω να ετοιμάσω τον πάγκο εργασίας, την ώρα που ξεκινάει η «τελετή», το τελευταίο καθάρισμα, όταν ανακοινώνω στον πελάτη ότι το τατουάζ του τελείωσε, το χαμόγελο του στον καθρέφτη όταν κοιτάει το καινούργιο του tattoo, τα ταξίδια που κάνω, το ότι συναντάω και γνωρίζομαι με καινούργιους ανθρώπους, μαθαίνω νέες κουλτούρες, γεμίζω με νέες εικόνες, κάνω νέους φίλους, κάποιοι είναι πελάτες που γινόμαστε φίλοι, κάποιοι είναι συνεργάτες που δουλέψαμε μαζί σε κάποιο guest, κάποιοι είναι tattoo artists που γνώρισα σε κάποιο convention. Είναι πραγματικά μαγικά, αυτά που μπορεί να σου προσφέρει η συγκεκριμένη δουλειά.
Πως αισθάνεσαι όταν συναντάς ένα “crap” tattoo (σ.σ. κακοβαρεμένο) που έχει γίνει στις ημέρες μας; Δεδομένου ότι το επίπεδο τεχνικά έχει εξελιχθεί, ενώ υπάρχει αρκετό υλικό διαθέσιμο στο διαδίκτυο με άρτια τατουάζ.
Ο καθένας έχει το tattoo που του αξίζει να έχει.
Πώς βλέπεις το μέλλον του tattoo κατά τη διάρκεια αλλά και μετά τον COVID-19;
Από τεχνικής άποψης, δεν αλλάζουν και πολλά πράγματα ουσιαστικά από τον τρόπο που ήδη δουλεύαμε. Ήμασταν και εξακολουθούμε να είμαστε ούτως η άλλως εκπαιδευμένοι στο να τηρούμε αυστηρούς κανόνες υγιεινής, οπότε αυτό δεν με προβληματίζει.
Αυτό όμως που δυστυχώς αλλάζει, είναι ο πιθανός περιορισμός σε μελλοντικά ταξίδια, που δυσκολεύει κι εμένα στο να ταξιδεύω αλλά και τους πελάτες μου που έρχονται από το εξωτερικό. Επίσης, κάποια tattoo conventions μπορεί να σταματήσουν να γινονται ή να υπάρχουν περιορισμοί, για το πόσοι επισκέπτες θα επιτρέπονται. Γεγονός που ολο αυτό χαλάει την δυναμικότητα, την απόδοση και την μαγεία ενός convention.
Ελπίζω όλο αυτό να περάσει γρήγορα και να ξαναγυρίσουμε σε κανονικούς ρυθμούς και εύχομαι να μάθουμε κάτι, ούτως ώστε την επόμενη φορά, να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι.
Tattoo work photographs courtesy of Chris Papadakis and Moth & Rose Tattoo Shop.
