Ο ταλαντούχος και “μετρημένος” Thomas Gramm, παραχώρησε συνέντευξη στο HeartbeatInk για την πορεία του, τους λόγους που τον οδήγησαν στο Neo Traditional Japanese tattoo και για την tattoo σκηνή στην Ελλάδα.
Πως και ακολούθησες αυτό το μονοπάτι στη ζωή σου;
Γνώρισα το Νίκο στην Αλεξανδρούπολη το 1995 όταν πήγαινα στη B’ Λυκείου. Ο Νίκος τότε “χτυπούσε” tattoo στο σπίτι του και είχα πάει για να κάνω το πρώτο μου. Μάλιστα, επειδή ήμουν ανήλικος, είχα βάλει μια κοινή μας φίλη, τη Χριστίνα, να μεσολαβήσει, περιγράφοντας του πως ήμουν “δικός τους”. Τότε έκανα skate, είχα μακριά μαλλιά και φορούσα σκουλαρίκια, οπότε ο Νίκος εύλογα πείστηκε πως για τα δεδομένα της Αλεξανδρούπολης, που είναι μια σχετικά κλειστή κοινωνία, ήμουν ρεμάλι (γέλια). Γνωριστήκαμε, άρχισα να “μπαινοβγαίνω” στο στούντιο του και αργότερα γίναμε φίλοι. Στο tattoo με τράβηξε η κατάσταση και ο άνθρωπος. Έπαιξε ρόλο ο τρόπος που μυήθηκα, το πως γινόταν το tattoo τότε. Τότε δεν υπήρχαν ούτε λεφτά, ούτε δόξα. Δεν θεωρείτο τότε η δουλειά του μέλλοντος. Στην αρχή δεν είχα κάποιο συγκεκριμένο σκοπό ή στόχο, ήμουν πιτσιρικάς. Πάντα ζωγράφιζα. Δεν φανταζόμουν ότι θα καταλήξω να κάνω tattoo. Πήγε μόνο του...
Πότε έκανες το πρώτο σου tattoo σε κάποιον άλλο;
Ήμουν δεκαέξι στα δεκαεφτά όταν έπιασα για πρώτη φορά μηχανάκι στα χέρια μου και έκανα το πρώτο “δοκιμαστικό” μου tattoo πάνω στο Νίκο. Μετά τα δεκαοχτώ, άντε να έκανα ένα με δύο tattoo την εβδομάδα. Δεν θεωρώ πως σε εκείνη τη φάση ήταν κάτι επαγγελματικό. Μπήκα σιγά σιγά στο χώρο. Μαθήτευσα για χρόνια. Ξεκίνησα σκουπίζοντας, δείχνοντας σχέδια και δουλεύοντας στη ρεσεψιόν. Σιγά σιγά μπήκα στο tattoo.
Πως βρέθηκες από την Αλεξανδρούπολη στη Θεσσαλονίκη;
Στη Θεσσαλονίκη πήγα ως φοιτητής γραφιστικής το 1996. Στα τέλη του ίδιου χρόνου – αρχές 1997, άνοιξε και το πρώτο Nico Tattoo στη Θεσσαλονίκη. Από εκεί και πέρα, όλο αυτό έγινε πιο επαγγελματικό.
Θεωρείς πως είναι απαραίτητο να μαθητεύσεις δίπλα σε κάποιον έμπειρο tattoo artist ή είναι πολύ πιθανό να τα καταφέρεις και μόνος σου;
Είναι πιθανό να καταφέρεις να μάθεις και μόνος σου. Στην εποχή μας άλλωστε υπάρχει γρήγορη πληροφόρηση και στο youtube βρίσκεις τα πάντα. Ωστόσο, αποτελεί κέρδος χρόνου και φυσικά γνώσης το να μαθητεύσεις. Τα δύο – τρία πρώτα χρόνια μαθαίνεις τα πιο τεχνικά κομμάτια, το σώμα, την τοποθέτηση, τα σχέδια κ.ο.κ. Όλα αυτά θα τα αφομοιώσεις πιο εύκολα αν στα μεταδώσει κάποιος. Επίσης, το να κάτσεις δίπλα σε έναν πιο έμπειρο θα σε βοηθήσει να έρθεις και σε απευθείας επαφή με τη δουλειά. Θα σου διδάξει πως να κινείσαι στο χώρο και πως να συναναστρέφεσαι με τον κόσμο.
Το στυλ σου όσον φορά το tattoo κυμαίνεται μεταξύ Traditional και Neo Traditional Japanese. Τι σε ώθησε προς αυτήν την κατεύθυνση;
Με γοήτευσε το γεγονός πως το Traditional Japanese είναι διαχρονικό. Έχει μυστικισμό και με εξιτάρει η πλούσια θεματολογία του. Θεωρώ πως έχει ροή και “κλείνει” πιο σωστά τους χώρους στο σώμα. Τα σχέδια είναι ξεκάθαρα και όμορφα. Έχω μελετήσει ως ένα βαθμό το Traditional Japanese, που αποτελεί τη βάση του Neo Traditional, όσον αφορά τους μύθους, ιστορίες, καλλιτέχνες, καλλιγραφία, τι σημαίνει το κάθε τι, τα χρώματα και πως τα χωρίζουν. Από εκεί και πέρα προσπαθώ να προσθέτω και τα δικά μου στοιχεία. Δίνω ιδιαίτερη βάση στο ζωγραφικό κομμάτι.
Το tattoo για εμένα είναι περισσότερο τέχνη και ζωγραφική. Τα πράγματα δεν είναι τόσο αυστηρά πλέον όσον αφορά το συμβολισμό. Δηλαδή, όποιος έχει πάνω του ένα ψάρι, δεν σημαίνει πως το έκανε για καλοτυχία και καλοζωία. Όπως για παράδειγμα, την άγκυρα παλιά την “χτυπούσαν” μόνο οι ναυτικοί. Γιατί κάποιος που δεν ξέρει ούτε κολύμπι να κάνει μια άγκυρα; Το κάνει για αισθητικούς λόγους ή είναι μόδα ή του ταιριάζει το σχέδιο πάνω του κ.ο.κ. Σίγουρα είναι πιο ωραίο το tattoo σου να σημαίνει κάτι, αλλά δεν είναι απόλυτο.
Όσον αφορά το σχεδιαστικό κομμάτι. τα κύματα λ.χ. έχουν ένα συγκεκριμένο σχεδιασμό. Κανενός όμως τα κύματα δεν είναι ίδια με του άλλου. Ακόμα και αν κάποιος θέλει να αντιγράψει, δεν θα του βγουν τα ίδια. Το πως κάνεις τα λέπια, τις σκιές, το “σβήσιμο”, τη βεντάλια, πως μετράς το σώμα, τις αποστάσεις, τα μεγέθη, τα κοντράστ, το πως ζωγραφίζεις τα λουλούδια... Όλα είναι cherry blossom, αλλά κανένα δεν είναι ίδιο. Υπάρχουν μικροδιαφορές που κάνουν όμως τη διαφορά. Κάθε χρόνο μπορεί η παλέτα των χρωμάτων σου να διαφοροποιηθεί. Τα λουλούδια και τα ψάρια σου να αλλάξουν. Σίγουρα είναι όλα ψάρια, αλλά για αυτόν που ασχολείται σε βάθος με το σχεδιασμό δεν είναι όλα τα ίδια ψάρια.
Και γιατί λ.χ. τα ψάρια να αλλάξουν τον άλλο χρόνο;
Αλλάζουν γιατί αλλάζεις εσύ. Αλλάζουν αυτά που σου αρέσουν και αυτά που δεν σου αρέσουν. Καταλαβαίνεις και αντιλαμβάνεσαι διαφορετικά τα πάντα. Κάθε μέρα που περνάει, είσαι διαφορετικός. Εξελίσσεσαι. Έτσι και στο tattoo, όσο το (εξ)ασκείς γίνεσαι πιο έμπειρος και η δουλειά σου αλλάζει.
Υπάρχει κάποιος tattoo artist στο Traditional Japanese που να έχει αποτελέσει έμπνευση για εσένα;
Ο Filip Leu αποτελεί μεγάλη έμπνευση. Είναι πολύ σημαντικός καλλιτέχνης και είχα την τύχη να μου κάνει και tattoo.
Όσον αφορά τον κόσμο, γιατί κατά τη γνώμη σου επιλέγει όλο και περισσότερο να “στιγματίσει” το σώμα του με tattoo;
Γιατί έχουν καταρριφθεί ως ένα βαθμό τα ταμπού που υπήρχαν. Πλέον, συναντάς tattoos σε όλους τους χώρους. Έχουν και τα λεγόμενα “είδωλα”, οι ηθοποιοί, ποδοσφαιριστές, τραγουδιστές, που για ορισμένους θεωρούνται πρότυπα. Έχει προχωρήσει φυσικά και το σχέδιο, η σύνθεση των υλικών και το tattoo αναγνωρίζεται ως τέχνη και όχι ως στιγματισμός. Όσον περνούν οι γενιές, υπάρχει καλύτερη αντιμετώπιση σε πολλούς τομείς που παλιά ήταν κατακριτέοι. Όπως τα μακριά μαλλιά, το ντύσιμο, τα σκουλαρίκια και φυσικά τα tattoos. Στις μέρες μας, σε μια δουλειά τα αφεντικά μπορεί να έχουν ένα tattoo κρυμμένο ή να είχαν μαλλιά στο παρελθόν, οπότε δεν τους πειράζει αν ο υπάλληλος τους έχει μακρύ μαλλί. Δεν θα τον κρίνουν από αυτά, αλλά από το πόσο αποδίδει στη δουλειά του. Όσο αλλάζουν τα μυαλά και ο κόσμος, προοδεύουμε. Έτσι και στο χώρο του tattoo, θεωρώ πως πάμε καλά και θα πάμε ακόμα καλύτερα και ακόμα πιο μπροστά.
Τι έχεις να πεις για την σκηνή της Αθήνας;
Η Αθήνα τον τελευταίο καιρό παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον γενικά στον κόσμο της τέχνης καθώς και στο tattoo. Οι καλλιτέχνες που υπήρχαν έχουν εξελιχθεί κατά πολύ και οι καινούργιοι προσθέτουν νέες προοπτικές στο σχέδιο - style και φέρνουν νέες ιδέες. Λόγω μεγέθους της πόλης και του κόσμου της είναι λογικό να έχουν ανοίξει πολλά καινούργια studio, αλλά πιστεύω ότι οι artists που έχουν κάτι ιδιαίτερο, θα ξεχωρίσουν μιας και ο κόσμος πια, έχει πολύ καλύτερη κρίση στο θέμα tattoo - τέχνης.
Πως βλέπεις την tattoo σκηνή της Θεσσαλονίκης;
Στη Θεσσαλονίκη επίσης έχουν ανοίξει πολλά studio τον τελευταίο καιρό. Ο κόσμος κάνει περισσότερα, μεγαλύτερα και πιο μελετημένα σχέδια – tattoo. Το tattoo έχει προχωρήσει από το σημείο που ήταν κατακριτέο, στο σημείο που να είναι πια αποδεκτό και να θεωρείται τέχνη, όπως άλλωστε του αξίζει. Θέλω να πιστεύω πως όλα γίνονται για κάποιο λόγο, πως όλα πάνε προς το καλύτερο. Εξέλιξη.
Ποια είναι η γνώμη σου για τα tattoo conventions και τα βραβεία;
Θεωρώ πως όλο αυτό γίνεται για τον κόσμο. Για να έρθει πιο κοντά με το tattoo. Από εκεί και πέρα ποιος κρίνει, με τι γούστο και ποιος παίρνει τα βραβεία και ποιος όχι, αυτό είναι σχετικό για τον καθένα.
Τα conventions δηλαδή είναι περισσότερο για τον κόσμο, παρά για τους artists;
Παλαιότερα στα conventions, πήγαιναν και δούλευαν, για να δείξουν τη δουλειά και την τέχνη τους, καλλιτέχνες από άλλες χώρες. Έρχονταν οι επισκέπτες του φεστιβάλ για να τους δουν από κοντά, καθώς υπό άλλες συνθήκες δεν θα μπορούσαν. Όσον αφορά τις βραβεύσεις, είχαν το δικαίωμα να συμμετέχουν στους διαγωνισμούς άτομα που οι tattoo artists του δεν είχα booth στο convention. Επίσης, το βραβείο το έπαιρνε σπίτι του ο συλλέκτης και όχι ο καλλιτέχνης. Θυμάμαι πως παρακινούσαν τον κόσμο να ανέβει να διαγωνιστεί και να δείξει τα tattoos του και οι περισσότεροι δεν ήθελαν, γιατί το θεωρούσαν κάτι προσωπικό... Με την πάροδο του χρόνου βέβαια όλο αυτό άλλαξε και φτάσαμε στο άλλο, ας πούμε, άκρο του να συνωστίζεται πληθώρα κόσμου για να διαγωνιστεί. Στην Ολλανδία στο tattoo convention του Άλκμααρ είχαν βάλει συμμετοχή 5 ευρώ για όλους τους διαγωνιζόμενους, για φιλανθρωπικό σκοπό.
Το tattoo σε ποιον “ανήκει”;
Σίγουρα αποτελεί δουλειά του tattoo artist, ωστόσο το “κουβαλά” πάνω του ο συλλέκτης που το πλήρωσε και μπορεί να ήταν και δική του η ιδέα ή στήσιμο.
Photos & interview by Ino Mei.
