
Ο ιδιαίτερος και χαρισματικός Tas Danazoglou, μίλησε αποκλειστικά στο HeartbeatInk από το booth του στο Λονδρέζικο “Into You” Tattoo Studio, για την τέχνη του tattoo με απόλυτη ειλικρίνεια και πολύ χιούμορ.
Πότε ξεκίνησες;
Πριν από είκοσι χρόνια, όταν ήμουν 22 χρονών ξεκίνησα ως apprentice του Mike the Athens. Βασικά, ο Mike μου τα έμαθε όλα. Ακόμα αισθάνομαι apprentice του Mike (γέλια), γιατί είναι τελειομανής και ακόμα και τώρα με παίρνει τηλέφωνο και μου λέει “αυτό που έκανες δεν ήταν πολύ καλό, πρέπει να το κάνεις έτσι”. Είναι επίσης από τους καλύτερούς μου φίλους. Είμαστε σαν αδέρφια.
Πριν με τι ασχολιόσουν ως τότε;
Ήμουν βοηθός ακτινολόγου.
Η ζωγραφική πως προέκυψε;
Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, ζωγράφιζα. Ο πατέρας μου ζωγράφιζε ερασιτεχνικά. Ίσως να επηρεάστηκα από αυτόν. Το σίγουρο είναι πως ζωγράφιζα.
Πως ακριβώς έγινε η “μετάβαση” από τη ζωγραφική στο tattoo;
Είναι κάπως αστείο. Μου έκανε tattoo ο Mike και επειδή του αρέσει πολύ η μουσική, του έγραφα κασέτες, τότε, με death metal συγκροτήματα (μου φαίνεται πως τις έχει ακόμα) και του ζωγράφιζα τα εξώφυλλα τους. Σε κάποια φάση, βλέποντας τα σχέδια μου, μου ζήτησε να γίνω apprentice του. Δεν είχα σκεφτεί ποτέ πως θα μπορούσα να γίνω tattooer...
Πως εξελίχθηκε η πορεία σου ως tattoo artist;
Μετά από εφτά χρόνια στο Mike, πήγα στην Κύπρο όπου δούλεψα για τρία χρόνια. Στη συνέχεια, ξεκίνησα να ταξιδεύω. Έκανα ένα πέρασμα από το Βέλγιο, στον Daniel Di Mattia (“Calypso Tattoo”). Έπειτα, πήγα Γερμανία και κατέληξα στην Ισπανία, να δουλεύω στο “LTW” tattoo studio στη Βαρκελώνη για τα επόμενα εφτά χρόνια. Μετά, βρέθηκα ξανά στην Κύπρο για ένα χρόνο, όταν ο φίλος μου ο Christ άνοιξε το μαγαζί του, όπου πήγα για να τον βοηθήσω. Μετά την Κύπρο ήρθα στο Λονδίνο και από τότε βρίσκομαι στο “Into You”, όπου και παραμένω. Έχουν ήδη περάσει εφτά χρόνια.
Κατά πόσον έχει επηρεάσει η στενή σου σχέση με τη μουσική τον τρόπο που κάνεις tattoo;
Στην πραγματικότητα, αν το καλοσκεφτείς, όλα επηρεάζουν όλα και όσον αφορά στις τέχνες η μια επηρεάζει και επηρεάζεται από την άλλη. Ωστόσο, το tattoo το διαχωρίζω από τη μουσική. Συγκεκριμένα, από μικρός μου άρεσε η “ακραία” μουσική, όπως το heavy metal, το death metal και το hardcore. Το tattoo το βλέπω ως κάτι ξεχωριστό. Στο tattoo μου αρέσουν τα Oriental θέματα και τα παραδοσιακά Tribal από διάφορες φυλές. Δεν έκανα ποτέ tattoos στο στυλ του Paul Booth, τα οποία θεωρώ και “crap”.
Σε ποιες μπάντες έχεις παίξει;
Στην Αθήνα έπαιζα σε κάτι “παιδικά” συγκροτήματα (γέλια), που δεν ήταν και άσχημα. Το πρώτο συγκρότημα που έπαιξα ήταν οι “Πορφυρία” το 1988. Πιο μετά ήμουν στους “New Jack”, με τους οποίους παίξαμε πολλές συναυλίες. Αργότερα, έπαιξα μπάσο στους “Electric Wizard” για τρία χρόνια. Τώρα, έχω δημιουργήσει ένα άλλο γκρουπ, που είναι λίγο διαφορετικό από τα προηγούμενα, τους “Satan's Wrath”. Παίζουμε death metal.
Είχα την εντύπωση πως παίζετε black metal...
Τα όρια μεταξύ death είναι black δεν είναι και τόσο ευδιάκριτα. Εγώ ανήκω και σε μια γενιά που ο όρος black metal δεν χρησιμοποιούνταν, παρά μόνο για τους Venom. Οτιδήποτε ακουγόταν παρόμοια, από Slayer μέχρι Possessed, το λέγαμε death metal. Το black metal έγινε μετά μόδα με τους Νορβηγούς.
Ανέφερες τη λέξη “μόδα”. Το tattoo στην εποχή μας, κατά τη γνώμη σου, αποτελεί μόδα;
Όχι μόνο το tattoo, όλα έχουν γίνει μόδα. Από τη μία κάτι γίνεται μόδα, αλλά από την άλλη τι είναι ουσιαστικά μόδα; Δεν είναι το κίνημα μιας εποχής που επηρεάζεται από όλες τις τάσεις που υπάρχουν τριγύρω; Ειδικά όσον αφορά το tattoo, είναι δύσκολο να το πεις μόδα. Ναι μεν από τη μια υπάρχουν άτομα που κάνουν κάνα δυο μικρά tattoos, αλλά από την άλλη υπάρχουν άτομα τα οποία γεμίζουν το σώμα τους και έχουν back-pieces ή μανίκια. Αυτό δεν μπορείς να το πεις εύκολα μόδα, γιατί tattoos σε τόσο μεγάλη έκταση φανερώνουν πολύ αφοσίωση. Είναι και άλλες οι εποχές πλέον. Παλιά, ειδικά στην Ελλάδα, ο κόσμος έβλεπε ένα μανίκι και το θεωρούσε φοβερά “ακραίο”. Τώρα ένα μανίκι μπορεί να έχει και μια τραγουδίστρια του “πάλκου”.
Θεωρείς πως ένα τέτοιο μανίκι διατηρεί ή μήπως χάνει κομμάτι της καλλιτεχνικής του αξίας;
Η αξία του tattoo έχει να κάνει καθαρά με τον tattoo artist. Η αλήθεια είναι πως οι περισσότεροι πελάτες, ακόμα και αν είναι ψαγμένοι, βρίσκονται στα χέρια του artist. Ουσιαστικά ο artist διαλέγει το τελικό αποτέλεσμα. Επανερχόμενοι στην τραγουδίστρια του “πάλκου”, δυστυχώς, δεν θα διαθέτει καλό γούστο, ώστε να πάει να βρει λ.χ. τον Mike και το Yorg. Μόνο από σύμπτωση!
Παρατηρείς κόσμο που τους “φοράνε” τα tattoos τους;
Αυτό το φαινόμενο οφείλεται στην έλλειψη προσωπικότητας. Για παράδειγμα, ένας tattooist που είναι αυθεντικός σαν άτομο, είναι συνήθως καλυμμένος και με “crap”. Γιατί έτσι τα φέρνει η στιγμή. Γιατί με όποιον γίνεται λίγο φίλος, ακόμα και αν δεν είναι καλός tattooist, για το ενθύμιο, του λέει “κάνε μου ένα tattoo”. Ενώ, συναντάς άλλους που είναι τελείως πλαστικοί και χωρίς προσωπικότητα και πάνε και “ψωνίζουν” κατευθείαν ένα “κουστούμι” από τον Filip Leu, όπως θα “ψωνίζαν” ένα κουστούμι από τον Armani. Δεν έχουν κάποια κουλτούρα.
Άρα πιστεύεις πως και τα “crap” tattoos έχουν λόγο ύπαρξης;
Ναι, είναι καλά και καμιά φορά είναι και καλύτερα από τα καλά! Διαθέτουν μια “αλητεία”...
Ποιο είναι το πιο “περίεργο” tattoo που σου έχουν ζητήσει να κάνεις;
Δεν κάνω και τόσο “περίεργα”, γιατί συνήθως ο κόσμος έρχεται σε μένα για μια συγκεκριμένη θεματολογία. Κατά συνέπεια δεν κάνω κομμάτια έξω από το στυλ μου, που είναι τα Oriental tattoos. Tattoos τύπου “θέλω ένα ψυγείο που να βγαίνει ένας βάτραχος με ένα βρικόλακα στο κεφάλι του”, δεν μου ζητάνε.
Το στυλ σου τώρα που κυμαίνεται;
Τώρα είναι μόνο Oriental. Στο παρελθόν, όταν ξεκίνησα με το Mike έκανα Tribal από Βόρνεο, Πολυνησιακά κ.ά. Αλλά σιγά σιγά βαρέθηκα. Μετά από λίγα χρόνια έκανα ένα στυλ, μου φαίνεται πως το είχε ξεκινήσει πρώτος ο Alex Binnie και μετά το άλλαξα και εγώ λίγο, που είναι σαν να κάνεις γεωμετρικά σχήματα, αλλά και με γκρι, όχι μόνο με μαύρο. Μετά το βαρέθηκα και αυτό (γέλια) και τα τελευταία έξι χρόνια κάνω αποκλειστικά Oriental. Όχι πάρα πολλά χρόνια δηλαδή, αν σκεφτείς πως αυτό το είδος είναι από τα πιο δύσκολα και τα πιο απαιτητικά.
Από ποια άποψη χαρακτηρίζεις δύσκολο και απαιτητικό το Oriental;
Από άποψη τεχνικής, αισθητικής και από την κουλτούρα που πρέπει να έχεις. Αυτό είναι και ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που διαθέτει ο Mike σε μεγάλο βαθμό και γι' αυτό υπερτερεί από πολλούς artists σε παγκόσμιο επίπεδο. Διαθέτει την αισθητική και την κουλτούρα που υπάρχει από πίσω και που στηρίζει το σχέδιο. Αυτό είναι κάτι, που το έχουν πολύ λίγοι καλλιτέχνες. Γιατί ένας που ακούει hip hop για παράδειγμα και δεν γνωρίζει τίποτα από Ασιατικές κουλτούρες ή φιλοσοφία, το πιο πιθανό είναι πως θα κάνει ένα Oriental tattoo που θα είναι άψυχο.
Εσένα ποια είναι η σχέση σου με την Oriental κουλτούρα;
Τώρα τελευταία έχω μαλώσει και δεν έχω καλή σχέση με καμία κουλτούρα (γέλια). Είμαι υποκουλτούρα (πολλά γέλια). Πάντα με γοήτευε η Ασιατική κουλτούρα: από τη φιλοσοφία μέχρι τη θεματολογία και την εικονογραφία της. Βέβαια έχω κορεστεί κάπως και από αυτήν πλέον... Πάντως, ακόμα δεν έχω βαρεθεί την εικονογραφία της.
Αν δεν κάνω λάθος, έχεις στραφεί περισσότερο στο χρώμα σε σχέση με παλιότερα;
Σωστά, κάνω πολύ χρώμα πλέον. Όχι όπως ο Mike, που κρατάει στις επάλξεις και αρνείται (γέλια). Και καλά κάνει.
Γιατί ο Mike "αρνείται" το χρώμα;
Δεν του πολυαρέσει. Το θεωρεί πιο εμπορικό. Και έχει δίκιο. Απλά αυτό που προσπαθώ να κάνω εγώ όταν έχω λ.χ. ένα μανίκι που τα θέματα του είναι με χρώμα, είναι να βάλω όσο πιο πολύ φόντο μπορώ, έτσι ώστε να έχει πολύ μαύρο και γκρι. Να υπάρχει αντίθεση. Τώρα τελευταία βλέπεις πολλούς καλλιτέχνες που κάνουν colour sleeves και back-pieces και επειδή είναι τόσο μεγάλα τα θέματα και δεν υπάρχει χώρος για φόντο, απλά διακρίνεις ένα χρώμα παντού. Είναι θέμα αισθητικής. Γι' αυτό και τα Ιαπωνικά tattoos είναι πολύ πετυχημένα, διότι έχουν πολύ φόντο. Έτσι, το κυρίως θέμα με το χρώμα, βγαίνει αμέσως προς τα έξω, λόγω της αντίθεσης. Με το να “πλακώνεις” ένα χρώμα παντού και να ελαχιστοποιείς το φόντο, “αδυνατίζεις” το κυρίως θέμα. Αισθητικά εμένα μου φαίνεται λάθος.
Την Ελληνική tattoo σκηνή πως την βλέπεις στις μέρες μας;
Δεν μπορώ να φέρω γνώμη. Λείπω πολλά χρόνια από την Αθήνα και δεν έχω εικόνα του τι γίνεται... Έχω την αίσθηση πάντως, πως οι μόνοι δύο που έχουν ποιότητα και επαφή με αυτό που κάνουν, είναι ακόμα ο Mike και ο Yorg, οι οποίοι είναι φοβεροί tattooers. Μπορεί και να υπάρχει κάτι αξιόλογο και απλά να μην το έχω δει εγώ.
Εδώ στο Λονδίνο, πως σου φαίνεται η tattoo σκηνή;
Και εδώ το ίδιο είναι, μη νομίζεις. Όποιοι νομίζουν πως θα έρθουν στο Λονδίνο και θα βρουν τους artists του αιώνα, μάλλον θα απογοητευτούν. Σε οποιαδήποτε χώρα και να πας, οι καλοί καλλιτέχνες είναι πολύ λίγοι. Ακόμα και στην Αμερική, που είναι μια τεράστια χώρα, οι περισσότεροι είναι χάλια. Μπορεί να είναι καλοί τεχνικά, αλλά αισθητικά είναι “crap”.
Άρα ποιο είναι το πιο σημαντικό πράγμα όσον αφορά στο tattooing;
Ο Horiyoshi III είπε πως το σημαντικότερο πράγμα στο tattooing είναι η αντίληψη του design. Άμα είναι σωστά τα σχέδια σου, οι τεχνική έρχεται δεύτερη. Αν το σκεφτείς, είναι πολύ σωστό, γιατί και την καλύτερη τεχνική να διαθέτεις, αν το σχέδιο είναι λανθασμένο, το tattoo δε θα πετύχει. Ενώ ένα πολύ καλό σχέδιο, “χτυπημένο” μέτρια τεχνικά, θα φαίνεται καλό. Μετά πρέπει να ξέρεις πως θα “τροποποιήσεις” το σώμα και πως θα τοποθετήσεις το σχέδιο. Φυσικά, μετράει πολύ και η προσωπικότητα του tattoo artist, κάτι που εκλείπει από τις μέρες μας. Ο Filip Leu δεν είναι μόνο τεχνική, είναι η όλη προσωπικότητα που κάνει τα tattoos του να βγαίνουν εκπληκτικά. Αν παρατηρήσεις τα τελευταία tattoos του Horiyoshi III από κοντά, είναι “τραχιά”. Το αποτέλεσμα, ωστόσο, είναι θεϊκό.
Υπάρχει πλέον μαγεία στο tattoo;
Και βέβαια υπάρχει μαγεία. Από πολύ λίγους καλλιτέχνες και πάλι λόγω προσωπικότητας. Από την άλλη, υπάρχουν όλοι αυτοί που καταστρέφουν τη μαγεία. Από τον τρόπο που σκέφτονται, τα σχέδια που βγάζουν, το ότι δεν ακούνε τι θέλει ο πελάτης και δεν είναι καθόλου ταπεινοί, όπως κάτι γελοίοι που κάνουν αυτά τα TV shows και μιλάνε μόνο για λεφτά! Τι με ενδιαφέρει εμένα τι αυτοκίνητο έχει ο άλλος; Αν μιλήσεις ποτέ με τον Filip, δεν πρόκειται να σου μιλήσει για τίποτα άλλο, εκτός από το tattooing. Σε ό,τι θέμα και να του γυρίσεις τη συζήτηση, εκείνος θα στην έχει γυρίσει μέσα σε είκοσι λεπτά πάλι στο tattooing. Αργά ή γρήγορα όλοι μας θα πεθάνουμε, και τα λεφτά, τα αυτοκίνητα και τα σπίτια όλοι αυτοί δεν θα μπορέσουν να τα πάρουν μαζί τους. Ενώ θα έχουν μείνει στην ιστορία ως crap tattooists. Είναι αυτό που αποκαλούσαν οι Αρχαίοι Έλληνες “υστεροφημία”.
Είχες ποτέ σου κάποιον apprentice;
Δε θα το 'λεγα. Ο μόνος που βοήθησα λίγο να μάθει, γιατί είμαστε και πολύ καλοί φίλοι, είναι ο Jondix. Δεν τον θεωρώ apprentice μου. Πιστεύω πως του έμαθα τα βασικά και ο Mike του έδειξε τα πιο εξειδικευμένα, τα πιο “κρυφά” μυστικά της τεχνικής του tattooing. Αυτά βέβαια του τα έδειξε ο Mike γιατί εγώ ακόμα δεν τα έχω μάθει (γέλια).
Photos & interview by Ino Mei.