Lonis

Ο ξεχωριστός για το ζωγραφικό του στυλ Lonis, κατά κόσμον Λεωνίδας Σκιαδάς, μίλησε στο HeartbeatInk Tattoo Magazine για το καλλιτεχνικό του παρελθόν, την αγάπη του στους κλασικούς ζωγράφους, τα χρόνια με τον Ανδρέα Μαρνέζο, το custom tattooing και την μη “αφοσίωση” του σε ένα συγκεκριμένο tattoo style, την tattoo παιδεία και την έλλειψη της.

Πότε ξεκίνησες να κάνεις tattoo και που οφείλεται η ενασχόληση σου με αυτό;

Η πρώτη μου επαφή με το tattoo ήταν το 1999. Επαγγελματικά ασχολούμαι από τις αρχές του 2000 και έπειτα. Τότε ξεκίνησα στο μακαρίτη τον Μαρνέζο στο Barcode. Του Ανδρέα του άρεσε η δουλειά μου και αποφάσισε να με πάρει στο μαγαζί του. Μου έδειξε κάποια βασικά πράγματα όσον αφορά το tattooing και μετά από λίγο άρχισα να δουλεύω κανονικά. Δηλαδή “έπιασα” μοτεράκι πολύ γρήγορα στα χέρια μου. Βέβαια είχα το υπόβαθρο και αυτό σίγουρα βοήθησε.

Είχες δηλαδή καλλιτεχνικό υπόβαθρο;

Ναι, πάντα ασχολιόμουν με τα καλλιτεχνικά, πολύ πριν το tattooing. Ελαιογραφίες κάνω από την εφηβεία μου, εξού και η πρόσφατη ατομική έκθεση ζωγραφικής “Animalism” που έκανα στο “Ρομάντζο”. Το ταλέντο το έχουμε κληρονομήσει από τον πατέρα μας εγώ και ο αδελφός μου. Επίσης, έκανα επαγγελματικά αερογραφίες για χρόνια. Συγκεκριμένα, μετά το στρατό, το 1993, άνοιξα ένα μαγαζί όπου έκανα αερογραφίες σε μηχανές, αυτοκίνητα, κράνη και αναλάμβανα και διακοσμήσεις καταστημάτων. Επίσης, έχω δουλέψει δίπλα στον εξαιρετικό Δημήτρη Ζιάκα ως βοηθός σκηνογράφου και ειδικών εφέ. Με αποκορύφωση την ταινία του Νίκου Κουνδουρού “Αντιγόνη”.

Ανάμεσα σε όλα αυτά, το tattoo πως προέκυψε;

Εκεί που δεν το περίμενα! Έπειτα από παρότρυνση ενός φίλου μου που ήξερε το Μαρνέζο και επέμενε να μου τον γνωρίσει. Έτσι βρέθηκα στο Barcode tattoo studio και εκεί ξεκίνησαν όλα. Ήταν κεραυνοβόλος έρωτας. Τόσο απλά.

Tattoo πάνω σου είχες πριν ασχοληθείς επαγγελματικά με το tattooing;

Ναι, είχα ένα από τη Σουζάνα. Ιστορικό κομμάτι...

Μέχρι πότε ήσουν tattoo artist στο Barcode;

Στο Μαρνέζο δούλευα full time έως το 2003, μέχρι που άνοιξα tattoo studio στην Αργυρούπολη με συνέταιρο. Δύσκολος ο συνεταιρισμός, ξέρεις... Έτσι το 2007 έφυγα και μετά από “περιπλάνηση” και διάφορα guests spots άνοιξα το Lonis Tattoo το 2009, εδώ στον Άγιο Δημήτριο, όπου διανύει τον πέμπτο χρόνο λειτουργίας του.

Απ' όσο γνωρίζω έχουν περάσει αρκετοί και γνωστοί tattooists από το Barcode. Εσύ ήσουν στην πρώτη “φουρνιά”;

Περίπου στην τρίτη φουρνιά αν θες να το θέσουμε έτσι. Ήμουν με Taki Tsan, με Κώστα Πλιάκα για κάνα χρόνο και πολύ λίγο με τον Klodian Luca, ο οποίος βρισκόταν ήδη εκεί και μετά από λίγο που πήγα, έφυγε. Θεωρώ πως ανήκουμε στην “τρίτη γενιά” Ελλήνων tattooers. Την πρώτη γενιά αποτελεί ο Τζίμης από μόνος του.

Πως ήταν τότε η ατμόσφαιρα στο στούντιο;

Γινόταν πανικός! Είχαμε όλους τους celebrities, ηθοποιούς, μπασκετμπολίστες, ποδοσφαιριστές κ.ο.κ. Ο Αντρέας ήταν “μπροστά” και “πίσω” από όλα αυτά. Είχαμε πάρα πολύ δουλειά. “Βαράγαμε” πέντε τατουατζήδες ασταμάτητα! Θυμάμαι να κάνω κατά μέσο όρο πέντε - έξι tattoo την ημέρα. Υπήρξαν μέρες που έκανα έως και δώδεκα tattoo την ημέρα. Φαντάσου πόσο γρήγορα λοιπόν «λύθηκαν» τα χέρια μου. Μεγάλο σχολείο και μάλιστα με ταχύρρυθμο πρόγραμμα. Στο Barcode συνέχισα να πηγαινοέρχομαι και να κάνω tattoo μέχρι το 2009, όταν άνοιξα το δικό μου studio.

Κατά τη γνώμη σου, πως έχει εξελιχθεί το tattooing από τότε;

Τα πράγματα έχουν αλλάξει πολύ από τότε. Τότε “πέταγες” στους πελάτες μια στάμπα στο χέρι και κάναν “ουρά”. Από τη μια είχαμε πάρα πολύ κόσμο και από την άλλη δεν υπήρχε ζήτηση για ιδιαίτερα σχέδια. Τα κομμάτια ήταν πιο εμπορικά και πιο “απλά”. Ο κόσμος τότε, στην πλειοψηφία του, δεν είχε έρθει σε επαφή με πιο “ιδιαίτερα tattoo”. Δεν υπήρχαν τα “social media”. Έπρεπε να ήσουν ψαγμένος για να μπεις για παράδειγμα στην προσωπική ιστοσελίδα του Robert Hernandez. Πάντως, θεωρώ πως το tattoo, παγκοσμίως, έκανε μεγάλο “άλμα” από το 2005 και μετά. Θυμάμαι να βλέπουμε τότε tattoo ξένων καλλιτεχνών και να μένουμε καθηλωμένοι! Μας φαινόταν “τέλειο” αυτό που έκαναν, παρόλο που δεν ήταν τόσο “τέλειο”. Ενώ στις μέρες μας, κανείς δεν φαίνεται να εντυπωσιάζεται σε τέτοιο βαθμό, διότι έχει ανέβει πολύ το επίπεδο στο tattooing. Και εδώ οι δικοί μας κάνουν εξαιρετική δουλειά και που είσαι ακόμα!

Την Ελληνική tattoo σκηνή πως τη βλέπεις;

Είναι ανεβασμένη. Το επίπεδο είναι υψηλό και υπάρχουν καλλιτέχνες που ψάχνονται και εξελίσσονται. Κάποιοι ειδικεύονται σε συγκεκριμένα στυλ και τα κάνουν πολύ καλά. Κάποιοι άλλοι “ανεβαίνουν” συνέχεια και συνολικά σαν χώρα έχουμε παγκόσμια αναγνώριση στο tattooing. Θεωρώ πως πλέον, για τόσο μικρή χώρα, πραγματικά μας “υπολογίζουν”. Η Αγγλία για παράδειγμα, αναλογικά με εμάς, δεν έχει τόσο μεγάλο αριθμό αναγνωρισμένων καλλιτεχνών δεδομένου ότι είναι μια ιστορική χώρα στο χώρο του tattoo.

Που πιστεύεις πως έγκειται αυτή η άνθιση και η βελτίωση του επιπέδου;

Δύσκολη ερώτηση μου κάνεις (γέλια). Μάλλον οφείλεται στον υγιή ανταγωνισμό και στην ευγενή άμιλλα. Όταν έχει ένας καλλιτέχνης κίνητρο, εξελίσσεται και έτσι ανεβαίνει το επίπεδο. Βέβαια υπάρχουν ακόμα κάποιοι που έχουν παραμείνει εκεί που ήταν πριν δέκα – δεκαπέντε χρόνια και κάνουν μόνο περίγραμμα – σκιά. Δευτέρα παρουσία να γίνει, σεισμός να γίνει, περίγραμμα – σκιά θα κάνουν (γέλια). Εξέλιξη μηδέν.

Θεωρείς πως η αντίληψη του κόσμου όσον αφορά το tattoo έχει “εξελιχθεί”;

Θεωρώ πως σήμερα είναι περισσότερα τα άτομα που είναι ενημερωμένα, ξέρουν τι θέλουν, διαθέτουν μια σχετική tattoo κουλτούρα και γνωρίζουν δέκα καλούς καλλιτέχνες. Εμένα μου αρέσει και με τιμά όταν έρχεται κάποιος και μου λέει πως σε επέλεξα γιατί κάνεις πολύ ωραία αυτό. Παλιά δεν ίσχυε κάτι τέτοιο. Η πλειοψηφία του κόσμου, ήταν του στυλ είδα τατουάζ και μπήκα. Τώρα (αρκετοί) ξέρουν. Θα πάνε στον Λεωνίδα γι' αυτό. Στον Χ για το άλλο, στον Ψ για εκείνο κ.ο.κ.

Πως βλέπεις το tattoo στην ελληνική κοινωνία του σήμερα;

Λίγο καλύτερα. Με ρυθμούς χελώνας πάμε για κάτι καλύτερο. Δηλαδή, πάει να γίνει αποδεκτό, αλλά δεν έχει γίνει ακόμα, παρόλο που το tattoo στην Ελλάδα διανύει την τέταρτη δεκαετία ύπαρξης του! Και μην ξεχνάμε ότι όλοι μας σε αυτό το επάγγελμα, σε αυτή την τέχνη, χρωστάμε στον Τζίμη. Αυτός έφαγε όλα τα ζόρια, το κράξιμο, έτρεξε και έβγαλε άδειες. Αυτά ήταν ανήκουστα πράγματα τότε. Βέβαια μη νομίζεις, ακόμα και το 2003 όταν πήρα τηλέφωνο για να νοικιάσω ένα μαγαζί για στούντιο, ένα ιδιοκτήτης έβαλε τα γέλια, όταν περιέγραψα τη χρήση για την οποία θέλαμε το χώρο. Επίσης, όταν ήταν να βγάλουμε την άδεια, τον νόμο τους τον πήγα εγώ! Έτσι, στο δρόμο πάντα κάποιοι θα σε στραβοκοιτάνε. Πριν από δέκα χρόνια με πείραζε πολύ, τώρα έχω σταματήσει να δίνω σημασία. Η “κουλτούρα” του Έλληνα δεν είναι τόσο κοντά στο tattoo, αλλά στα σκυλάδικα και στα μπουζούκια.

Ναι, αλλά και εκεί πλέον διακρίνουμε την παρουσία του tattoo!

Και τι έγινε; Αυτοί θα τρέχουν στα laser αύριο μεθαύριο για να τα βγάλουν! Νομίζουν πως το tattoo είναι σαν ένα πουκάμισο που τώρα είναι στη μόδα και το φοράω και μετά δεν μ' αρέσει το βγάζω και το πετάω. Το tattoo όμως το “παντρεύεσαι”. Ήδη πολλοί από αυτούς κάνουν laser για να τα αφαιρέσουν. Έκαναν τη μόστρα τους, σε παραλίες, club και πίστες. Αυτοί λοιπόν θα φάνε πακέτο γιατί απλά δεν το αγαπούν και δεν το υποστηρίζουν. Σαφώς και μπορεί να υπάρχουν ορισμένοι “ψαγμένοι”, αλλά αυτοί πιστεύω πως είναι πολύ λίγοι. Επίσης, πόσοι είναι “γεμάτοι” από την κορυφή ως τα νύχια και είναι συνειδητοποιημένα “γεμάτοι”; Δεν ξέρω πολλούς. Και καλλιτέχνες δεν ξέρω πολλούς που να είναι γεμάτοι τατουάζ. Ούτε εγώ είμαι “γεμάτος”. Προσπαθώ όμως να “γεμίσω”.

Cover ups σου έρχονται πολλά;

Πάντα ερχόντουσαν κομμάτια για cover up. Απλά πιστεύω πως τώρα έρχονται περισσότερα, διότι έχει “ανοίξει” πολύ η δουλειά. Δηλαδή, έχουν ανοίξει πολλά tattoo studio και κάποιοι άνθρωποι δεν την ξέρουν καλά τη δουλειά και συνεπώς δεν κάνουν καλά tattoo. Έτσι, μου έρχονται πολύ χάλια τατουάζ και προσπαθώ να τα φτιάξω. Προσωπικά μου αρέσει να κάνω και cover up. Θέλω να τα δουλέψω και αν μπορώ να κάνω κάτι γι' αυτά, τα αναλαμβάνω. Δυστυχώς υπάρχουν και περιπτώσεις που είναι κατεστραμμένο το δέρμα, έχει κάνει χειλοειδής υπόφυση, φουσκώνει - ξεφουσκώνει και δεν μπορείς να κάνεις τίποτα, απλά κάθεσαι και τα κοιτάς. Το θέμα είναι πως αν δεν προσέχεις την ποιότητα της δουλειάς σου, πέρα από τον πελάτη σου βλάπτεις και την όλη φάση του tattoo.

Πως γίνεται κατά τη γνώμη σου να “προστατευθεί” ο κόσμος;

Με το να το ψάχνει. Τόσα στούντιο υπάρχουν. Καλό θα ήταν να γίνεται μια έρευνα πριν. Επίσης, ο κόσμος θα πρέπει να γνωρίζει πως αλλιώς φαίνεται ένα φρεσκοβαρεμένο κομμάτι στη φωτογραφία που είθισται όλοι να “ανεβάζουμε” στο διαδίκτυο και αλλιώς στην πραγματικότητα μετά από έξι μήνες και αλλιώς μετά από δύο χρόνια. Για μένα την ευθύνη στο τι διάρκεια θα έχει ένα tattoo στην πάροδο του χρόνου, την φέρει αποκλειστικά ο καλλιτέχνης. Το πως θα κάτσει το μελάνι και το πως θα βγει το tattoo πάνω στο δέρμα, το κανονίζει ο tattoo artist και έχει να κάνει με το χέρι και την τεχνική του. Γι' αυτό τον πληρώνεις!

Άρα πιστεύεις πως η διάρκεια ενός tattoo έγκειται μόνο στην τεχνική του καλλιτέχνη;

50% τεχνική και 50% εμπειρία. Δεν έχει να κάνει με το ταλέντο το πόσο καλοχτυπημένο είναι ένα tattoo. Το ταλέντο σε διαφοροποιεί σαν artist, αλλά δεν σε κάνει καλύτερο τεχνικά. Το θέμα είναι καθαρά το tattoo, δηλαδή τι θα μείνει στο πετσί αυτού που το κουβαλάει πάνω του.

Πως θα περιέγραφες το tattoo style σου;

Εγώ είμαι λίγο “Ρομά” στο στυλ. Μοιράζω το χρόνο μου δουλεύοντας όλα τα στυλ και μετά από τόσα χρόνια δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποιο συγκεκριμένο ώστε να “αφοσιωθώ” σε αυτό. Από κει και πέρα κάνω custom σχέδια, είτε αυτό είναι από φωτογραφία δουλεμένα, είτε είναι σύνθεση δικιά μου, είτε το έχω ζωγραφίσει εγώ από την αρχή. Θεωρώ πως στο custom, ο κάθε καλλιτέχνης βάζει τη “σφραγίδα” του. Δηλαδή εγώ όταν κάνω ένα Old School σχέδιο, κοιτάω να δώσω την αισθητική του χρώματος που έχει γενικά το ζωγραφικό μου στυλ. Κάποιος που παρακολουθεί λ.χ. τη δουλειά μου, νομίζω πως θα διακρίνει το στυλ μου, ό,τι tattoo και να κάνω. Είτε είναι ρεαλιστικό, είτε Old School, είτε Japanese, είτε Oriental κ.ο.κ.

Πότε θεωρείς πως διαμορφώθηκε το προσωπικό σου στυλ;

Μετά από δεκαπέντε χρόνια, το στυλ μου ακόμα διαμορφώνεται. Η βάση μου παραμένει το ρεαλιστικό, το Old School, το Japanese και το Oriental, πειραματίζομαι και ενίοτε τα μπλέκω μεταξύ τους. Μου αρέσει αυτό το πάντρεμα. Θεωρώ πως είναι καλό για έναν καλλιτέχνη να έχει δουλέψει πάνω σε όσα περισσότερα tattoo style μπορεί τουλάχιστον για κάποιο χρονικό διάστημα πριν “εξειδικευτεί”. Τη σήμερον ημέρα με τα στυλ και την εξειδίκευση γίνεται μια περίεργη φάση, χωρίς να θέλω να μειώσω αυτούς που ειδικεύονται. Το tattoo δεν είναι μονόδρομος. Όλα έχουν καλλιτεχνική αξία και πράγματα να δώσουν. Αυτή είναι η προσωπική μου άποψη.

Ποιες είναι οι επιρροές σου;

Η μεγάλη μου αγάπη είναι οι “μεγάλοι” ζωγράφοι της Αναγέννησης και οι Νατουραλιστές,. Θαυμάζω πάρα πολύ τους Leonardo da Vinci, Raphael, Rembrandt, Sandro Botticelli, Michelangelo, Salvador Dalí, Vincent van Gogh και πολλούς άλλους.

Δηλαδή οι επιρροές σου είναι καθαρά από κλασικούς ζωγράφους;

Οι επιρροές μου στο tattoo δεν είναι καθαρά μόνο από ζωγράφους. Το ζωγραφικό μου στυλ προσπαθώ να το περάσω μέσα από το tattoo. Με όποιο τρόπο μπορώ: είτε με το χρώμα, είτε με κάποια γραμμή, είτε με το παιχνίδι του φωτός με την σκιά, είτε με ένα έξυπνο φόντο. Όλα αυτά είναι παρακαταθήκη που έχουν αφήσει οι μεγάλοι καλλιτέχνες. Από κει επηρεάζομαι, από τις τεχνικές τους.

Πιστεύεις πως για να γίνει κάποιος tattooist στις μέρες μας, καλό θα είναι να κάνει apprenticeship;

Θεωρώ πως το apprenticeship είναι απαραίτητο. Τουλάχιστον πέντε βασικά πράγματα πρέπει να στα δείξει ένας επαγγελματίας. Να δεις πόσο καρφώνει τη βελόνα, πόσα είναι τα watt, πως στήνεται το μοτεράκι κ.ο.κ. Πολύ βασικές απορίες που παίζει να κάνεις δέκα χρόνια να τις μάθεις (και άμα τις μάθεις) και μέχρι να τις μάθεις θα έχεις “καταστρέψει” τη μισή Αθήνα και όχι μόνο. Θέλει να μπει το νερό στο αυλάκι. Από και πέρα δεν μπορεί ο άλλος να πάρει το χέρι σου που κρατά το μοτεράκι και να στο καθοδηγήσει. Είναι σαν τη ζωγραφική, εφόσον έχεις κλίση, κάποιος θα σου δείξει τον τρόπο. Εσύ ή το έχεις ή δεν το έχεις και στο χέρι σου είναι να το εξελίξεις, εφόσον υπάρχει κλίση. Κανείς δεν μπορεί να κάνει κάποιον ζωγράφο ή καλλιτέχνη αν δεν είναι. Ούτε αν τρέμει το χέρι του θα του το κάνεις εσύ σταθερό. Θα του δείξεις όμως μια τεχνική να τρέμει λιγότερο.

Πέρα από την σημαντικότητα του apprenticeship, τι άλλο θεωρείς πως είναι καλό να λάβουν υπόψη τους τα νέα παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν με το tattooing;

Να καλλιεργήσουν τις γνώσεις τους. Να μάθουν τους ανθρώπους που έχτισαν τη φάση του tattoo στην Ελλάδα και σε παγκόσμια κλίμακα και να τους σέβονται. Δεν είναι δυνατόν να σκάει πιτσιρικάς που ασχολείται με το tattoo ένα χρόνο και δηλώνει ότι κάνει μόνο ρεαλιστικά, να δείχνει “disrespect” στον Mike the Athens επειδή δεν του αρέσει το παραδοσιακό Γιαπωνέζικό! Σε έξι μήνες θα “κυνηγά” το κομμάτι του για να μείνει στο δέρμα, γιατί θα έχει γίνει σαν ξεθωριασμένη henna. Ενώ αν είχε μελετήσει το Japanese style πιθανόν to tattoo του να έμενε περισσότερο. Το ότι δουλεύουν σαν τατουατζήδες σήμερα, το 90% το χρωστάνε στο Japanese που το έχουν κατακλέψει όλοι και ας το κράζουν κάποιοι. Πρέπει επιτέλους οι tattoo artist να αποκτήσουν tattoo παιδεία.