Ο ταλαντούχος και ιδιαίτερος Δημήτρης Αρώνης, μίλησε στο HeartbeatInk Tattoo Magazine για την πορεία του, το tattooing στις μέρες μας και πως το αντιλαμβάνεται ο κόσμος, καθώς και τη μεγάλη αγάπη του στο Dotwork.
Πως “μυήθηκες” στο χώρο του tattoo;
Από μικρός ζωγράφιζα συνέχεια. Την τέχνη του tattoo δεν την γνώριζα. Δεν είχα έρθει σε επαφή μαζί της, μέχρι που βρέθηκα το 1996, στα είκοσι μου, να εκτίω τη θητεία μου στο πολεμικό ναυτικό. Τότε, σε μια φρεγάτα, είδα για πρώτη φορά τατουάζ πάνω σε ναύτες. Με “μάγεψε” κατευθείαν και άρχισα να ψάχνω και να ρωτάω πως γίνεται. Στη συνέχεια, έφτιαξα μες το πλοίο ένα αυτοσχέδιο μοτεράκι, “φυλακόβιο”, και άρχισα να “βαράω”. Μέχρι να τελειώσει η θητεία μου στο στρατό, έκανα tattoo στους ναύτες. Όταν απολύθηκα, άρχισα να “χτυπάω” tattoo στο σπίτι μου.
H συνάντηση σου με το tattoo στο ναυτικό, άλλαξε δηλαδή τη ρότα της ζωής σου;
Ναι. Ήμουν ηλεκτρολόγος αυτοκινήτων και μετά το στρατό υπολόγιζα να ανοίξω μαγαζί...
Πως ήταν τα πρώτα χρόνια της ενασχόλησης σου με το tattoo ;
Στην αρχή, δούλευα σε συνεργείο το πρωί και παράλληλα το βράδυ έκανα tattoo. Το συνεργείο δεν είχε λεφτά σε αντίθεση με το tattoo, οπότε σε κάποια φάση το παράτησα εντελώς και αφοσιώθηκα στο tattooing. Άνοιξα το Dermagrafics το 1998 στον Κορυδαλλό, όπου και εδρεύει και σήμερα. Εκείνη την εποχή τα tattoo studios στην Ελλάδα ήταν ελάχιστα... Θυμάμαι που ερχόντουσαν από όλη την Αθήνα, καθώς τότε ο κόσμος δεν είχε στη γειτονιά του τατουατζίδικο. Αντίθετα, στις μέρες μας κάθε γειτονιά έχει δυο – τρία στούντιο. Σε γενικές γραμμές παίζει καλό επίπεδο, οπότε αρκετοί πάνε και “χτυπάνε” στη γειτονιά τους. Πάντως, ακόμα έχω κόσμο από την επαρχία και τα νησιά. Έχω πελάτες που έρχονται, τους κάνω tattoo και φεύγουν με το επόμενο καράβι, αυθημερόν.
Είσαι αυτοδίδακτος. Υπάρχει κάτι που να σε καθοδήγησε στα πρώτα σου βήματα;
Είχα πάρει, τότε, ένα βιβλίο του Huck Spaulding -κλασικό tattoo βιβλίο “αμερικανιά”- και έμαθα μέσα από αυτό. Όσο βέβαια είναι εφικτό να μάθεις μέσα από ένα βιβλίο... Δεν το προτείνω σε κανέναν. Είναι ψυχοφθόρο να προσπαθείς να μάθεις μόνο σου. Ο μόνος τρόπος για να μάθεις, κατά τη γνώμη μου, είναι το apprenticeship.
Θα μπορούσες να ορίσεις το κομμάτι του apprenticeship μέσα σε κάποιο χρονικό πλαίσιο;
Έχει να κάνει καθαρά με την αντίληψη του καθενός. Δηλαδή, έχω συναντήσει άτομα που στο εξάμηνο “βαράγαν” κανονικά tattoo. Ωστόσο, για να “μάθεις” τα δύο χρόνια δεν είναι τίποτα. Η εκμάθηση όσον αφορά την τέχνη του tattoo δεν σταματά ποτέ. Εγώ πλέον βρίσκομαι στα δεκαπέντε χρόνια και τώρα αισθάνομαι πως “ξέρω” τι κάνω. Πως έχω βρει το στυλ μου και κάνω κάτι σωστά. Σαφώς και νιώθω πως ακόμα έχω πολλά να μάθω.
Το στυλ σου που κυμαίνεται;
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια κάνω περισσότερο Dotwork. Mου αρέσουν και τα Traditional Japanese και τα Old School tattoo. Γενικά με ελκύει ότι είναι παραδοσιακό, καθαρό και έντονο. Προτιμώ τα tattoo που έχουν φτιαχτεί για να μένουν στο χρόνο. Τα tattoo που κάνω όσο περνάει ο καιρός γίνονται καλύτερα. Υπάρχει μια τάση, ορισμένα tattoo να φτιάχνονται για τη φωτογραφία. Δηλαδή, φαίνονται “τέλεια” μόλις γίνουν και με το πέρασμα του χρόνου χάνονται... Αυτά δεν είναι tattoo, για μένα. Το tattoo δεν είναι ότι “απλά” ζωγραφίζεις ένα σώμα. Διαθέτει άλλη ιδεολογία. Ο tattooer οφείλει να έχει στο μυαλό του το tattoo και όχι απλά ένα σχέδιο.
Τι είναι αυτό που σε έχει τραβήξει τα τελευταία χρόνια στο Dotwork;
Όσο περνάει ο καιρός, μου αρέσουν οι πιο πρωτόγονες φόρμες. Το dotting ξεκίνησε από τις σπηλιές. Αποτελεί την πρώτη μορφή tattoo. Πέρα από το στοιχείο του πρωτόγονου που διαθέτει, μου αρέσει και ο τρόπος που κάθεται πάνω στο σώμα. Μου δίνει την ελευθερία να “αγκαλιάσω” ωραία το σώμα. Αλλά και στο δημιουργικό κομμάτι, μπορεί να κάνω μόνο dot, είτε να παίξω με γραμμές, είτε να βάλω πολύ μαύρο μέσα, είτε να βάλω κάποια προσωπογραφία μέσα. Μερικές φορές μπλέκω και διαφορετικά στυλ.
Ποιους tattoo artists θαυμάζεις και από που αντλείς έμπνευση;
Μου αρέσει πάρα πολύ ο Thomas Hooper, o Jondix, o Marco Galdo που είναι απίστευτος σε αυτό που κάνει και ο Cory Ferguson. Όλοι τους αποτελούν και έμπνευση στη δουλειά μου. Θέλει λίγο προσοχή η έμπνευση σε σχέση με την αντιγραφή. Δεν πρέπει να τα μπερδεύουμε. Κάνω δικά μου κομμάτια και δεν παίρνω έτοιμα σχέδια. Συγκεκριμένα, τα τελευταια χρόνια ό,τι “χτυπάω” είναι δικό μου. Ακόμα και όταν μου φέρει κάποιος πελάτης έτοιμο σχέδιο, κοιτάω να το αλλάξω και να μην κάνω το ίδιο. Η ειρωνεία είναι πως αρκετοί φαίνεται να έχουν πρόβλημα με αυτό. Φέρνουν σε στικάκια σχέδια που τους αρέσουν από το διαδίκτυο, τους λέω πως θα τους φτιάξω κάτι σε αυτό το ύφος, αλλά που θα το έχουν μόνο αυτοί και πάραυτα κολλάνε στο ετοιματζίδικο.
Που πιστεύεις πως οφείλεται αυτή η αντίληψη;
Πιστεύω πως ο κόσμος ακόμα δεν μπορεί να καταλάβει τις δυνατότητες των καλλιτεχνών. Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή έχει απίστευτους tattooists. Δεν φαίνεται να το αντιλαμβάνονται αυτό. Δηλαδή, πάνε σε έναν καλλιτέχνη που είναι πολύ καλός σε κάτι συγκεκριμένο και του ζητάνε λ.χ. γραμματάκια. Και αν πει ότι δεν το κάνει, στραβώνουν... Ο κόσμος καλό θα είναι να δει τι του αρέσει και να βρει κάποιον που θα το κάνει σωστά.
Αυτό όμως δεν προϋποθέτει παιδεία;
Δυστυχώς είμαστε κάπως πίσω σε αυτό το κομμάτι. Βέβαια υπάρχει και μια μερίδα ανθρώπων στην Ελλάδα που ξέρει πολύ καλά τι γίνεται.
Ο κόσμος στις μέρες μας φαίνεται να κάνει όλο και περισσότερο tattoo. Τι πιστεύεις πως έχει αλλάξει;
Σίγουρα, έχει πάψει σε μεγάλο βαθμό να υφίσταται το ταμπού που υπήρχε όσον αφορά το tattoo παλαιότερα. Κυκλοφορείς πλέον με μανίκι και δεν σε κοιτάνε τόσο περίεργα. Θυμάμαι παλιά πως αν είχε ένα μικρό tattoo σε εμφανές σημείο, σε δείχναν... Αυτό φαίνεται να έχει αλλάξει. Έχει παίξει και η τηλεόραση το ρόλο της. Προβάλλοντας αθλητές και “celebrities” γεμάτους tattoo, έκανε το tattoo πιο οικείο στο ευρύτερο κοινό. Έτσι και η γιαγιά μπορεί να πει πως αφού έχει ο τάδε τατουάζ, δεν πειράζει να κάνει και ο εγγονός (γέλια). Πιστεύω πως έχει φύγει κατά πολύ το “κακό” όνομα από το tattoo. Από την άλλη, θεωρώ πως μας έχει φρενάρει η οικονομική κρίση. Συναντώ πολύ κόσμο που θέλει να κάνει μεγάλα κομμάτια και μετράει τα λεφτά, οπότε καταφεύγει σε κάποιο μικρότερο tattoo.
Τυχαίνει να κάνεις tattoo περισσότερο σε γυναίκες ή άντρες;
Επειδή κάνω μεγάλα κομμάτια, πλέον “χτυπάω” περισσότερο σε άντρες. Γενικά στο μαγαζί το ποσοστό είναι 50 – 50. Με το στυλ που κάνω εγώ, έχω πιο λίγες γυναίκες. Ωστόσο, όταν μια γυναίκα αποφασίσει να κάνει ένα μανίκι, δεν υπολογίσει τίποτα. Θα το σκεφτεί λιγότερο από έναν άντρα. Οι γυνάικες φαίνεται να είναι πιο άνετες και αποφασισμένες. Ο άντρας θα αναλογιστεί και τι θα πει λ.χ. το σόι ή η γυναίκα του. Αντίθετα, οι γυναίκες αν σκεφτούν κάτι, θα το κάνουν!
Πως βλέπεις το tattoo στην Ελλάδα στις μέρες μας;
Το tattoo όσον αφορά τους καλλιτέχνες έχει πολύ καλό επίπεδο. Το αναγνωρίζουν και στο εξωτερικό αυτό. Από τη μια έχουν βγει, ξεχωρίσει και διακριθεί αρκετοί Έλληνες tattoo artists σε conventions του εξωτερικού και από την άλλη υπάρχουν σημαντικοί καλλιτέχνες όπως ο Mike the Athens, ο Tas Danazoglou και ο Yorg που είναι περισσότερο γνωστοί έξω, παρά εδώ...
Για ποιο λόγο θεωρείς πως συμβαίνει αυτό αυτό το φαινόμενο;
Έχει να κάνει με την έλλειψη παιδείας. Ο πολύς κόσμος δεν βλέπει το tattoo σαν τέχνη, αλλά πιο επιφανειακά. Το αντιμετωπίζει σαν μόδα. Όμως όταν η μόδα περάσει, θα τους μείνουν τα tattoo και κάποιοι θα την έχουν “πατήσει”.
Έρχεται αρκετός κόσμος για να κάνει cover up?
Εμείς σαν στούντιο δουλεύουμε αρκετά cover ups και συνήθως είναι κακές δουλειές που έχουν γίνει σε σπίτια. Γνωρίζω αρκετά μαγαζιά που δεν αναλαμβάνουν cover ups. Προσωπικά, τα βλέπω σαν πρόκληση. Μου αρέσει το ότι παίρνω κάποιον με “ζημιά” και του δίνω κάτι καλό. Μου αρέσει που του δίνω χαρά.
Τώρα που κάνει περισσότερο κόσμος tattoo, μήπως έχουν αυξηθεί τα ποσοστά των cover ups;
Θεωρώ πως όχι. Έχω την αίσθηση πως παλαιότερα “βαρούσαμε” περισσότερα cover ups. Νομίζω πως ο κόσμος έχει καταλάβει τα ρίσκα που παίρνει, φανήκαν πλέον και οι “ζημιές” και τα τελευταία ένα - δύο χρόνια πηγαίνει λιγότερο σε σπίτια, σε σχέση με πριν από τέσσερα – πέντε. Στο τέλος, δεν στοιχίζει ούτε οικονομικότερα, αν αναλογιστεί κανείς τα χρήματα που θα χρειαστεί πέρα από το tattoo, για το cover up.
Το “apprenticeship” φαίνεται να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της μέχρι σήμερα πορείας σου στο tattooing...
Άνοιξα το στούντιο το 1998. Τον επόμενο χρόνο ξεκίνησε ο πρώτος μου apprentice. Είχα πολύ δουλειά και χρειαζόμουν βοηθό γιατί δεν προλάβαινα. Έχω μάθει σε αρκετό κόσμο που δουλεύει σήμερα... Πρώτος ήταν ο Paul που τώρα έχει το Destiny. Μετά ήρθε η Βάσω (Eightball) η οποία έκατσε για ένα χρόνο δίπλα μου. Στη συνέχεια ήρθε ο Πιπεράκης (Dr Pepper), ο οποίος έχει ανοίξει δικό του στούντιο. Πέρασαν και άλλοι για μικρότερα διαστήματα. Από τα παιδιά που είμαστε στο Dermagrafics τώρα, η Λίτσα, ο Μανώλης και ο Άγγελος (διανύει τον δεύτερο χρόνο μαθητείας) είναι apprentices μου. Ο Μeizar και η Kiko “χτυπούσαν” από πριν.
Είναι περίεργη η φάση του apprenticeship. Είναι η βάση του tattooing, δεν γίνεται αλλιώς. Αλλά είναι τέχνη και παίζουν και λεφτά στη μέση. Απλά κάποιοι μπορεί να φύγουν με άσχημο τρόπο. Δυστυχώς, έχει και αυτή την όψη το apprenticeship, που είναι πιο σκοτεινή.
Τι θα συμβούλευες ένα νέο παιδί που θέλει τώρα να ξεκινήσει;
Το βασικό είναι να βρει ένα μαγαζί, ώστε να κάνει apprenticeship. Μια συμβουλή είναι να κάνει ο ίδιος tattoo, όσο το αντέχει η τσέπη του, σε όσο πιο καλούς tattooers μπορεί. Αυτό αποτελεί ένα πάρα πολύ καλό μάθημα. Επίσης, απαιτεί αφοσίωση. Πρέπει να είσαι 100% εκεί. Πρέπει να τ' αφήσεις όλα και να ασχοληθείς μόνο με αυτό. Και πάνω απ' όλα θέλει πολύ αγάπη.
Ταλέντο δεν χρειάζεται;
Έρχονται παιδιά που θέλουν να μάθουν tattoo και τους ρωτάω αν ζωγραφίζουν και μου λένε όχι. Δεν γίνεται να μην ζωγραφίζεις και να γίνεις tattoo artist! Ξέρω κάποιους που δεν ζωγραφίζουν και “βαράνε” tattoo. Είναι πολύ καλοί τεχνικά, αλλά δεν υπάρχει εξέλιξη. Δεν μπορεί κάποιος που δεν ζωγραφίζει να κάνει δικά του σχέδια και δικό του στυλ. Θα ναι μια ζωή αντιγραφέας.
Το ήθος είναι επίσης σημαντικό. Βλέπω κάποιους πιτσιρικάδες που καβαλάνε το καλάμι πολύ νωρίς και ενώ έχουν ταλέντο, διακρίνεις πως με τα μυαλά που έχουν, δυστυχώς δε θα πάνε μπροστά. Πιστεύω πως και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν συμβάλει σε αυτό το φαινόμενο. Δηλαδή, εγώ όταν ξεκίνησα για να δει κάποιος φωτογραφίες με δουλειά μου, έπρεπε να έρθει στο σπίτι ή στο μαγαζί μου. Τώρα, ένα πιτσιρικάς κάνει κάτι που βλέπεται, το ανεβάζει στο facebook και του κάνουν 500 likes οι φίλοι του. Όσο να ναι βοηθάει στο να τη “δει” κάποιος. Κακά τα ψέματα η ζωή μας είναι πλέον άρρηκτα συνδεδεμένη με αυτά τα μέσα.
Από την άλλη σας έχει βοηθήσει πολύ το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έτσι δεν είναι;
Ναι, πλέον κάνω ένα tattoo, το “ανεβάζω” και το βλέπουν σε όλο τον κόσμο. Είναι τρομερό αυτό. Παλιά, για να δουν δουλειά σου στο εξωτερικό, έπρεπε να ταξιδέψεις σε κάποιο tattoo convention και να μπεις σε περιοδικά. Όλο αυτό έχει αλλάξει πολύ τώρα. Απλά θέλει έλεγχο.
Photos & interview by Ino Mei.
